مقدمه

روابط دیپلماتیک دو کشور ژاپن و ایتالیا از سال ۱۸۶۶ م. آغاز شده؛ و در سال ۲۰۱۶ م. تعداد ۱۳۸۰۸ ژاپنی در ایتالیا؛ و ۴۲۰۹ ایتالیایی در ژاپن مقیم بوده اند[۱]. حجم مناسبات دو کشور در سطحی در جریان است؛ که تنها در۲۰ سال گذشته؛ قریب به ۶۰ سفر متقابل هیأت‌های عالی رتبه میان دو کشور به وقوع پیوسته[۲]؛ و انعقاد ۴۲ پیمان خواهرخواندگی میان شهرهای دو کشور از سال ۱۹۶۰ م. تا کنون نیز، می‌تواند برآوردی از مناسبات فرهنگی دو کشور به دست دهد؛ که در سطوح دولتی؛ نیمه دولتی؛ و غیر دولتی در جریان است[۳].

سطح دولتی دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا

سفارت ژاپن در رم

سفیر ژاپن در ایتالیا؛ که در سفارتخانه ژاپن در شهر رم مستقر است؛ سفیر آکرودیته این کشور در کشورهای مالت و جمهوری سن مارینو نیز هست؛ که ژاپن در هر کدام؛ سرکنسولگری‌هایی دارد[۴]. کنسولگری‌های این کشور در ایتالیا نیز، علاوه بر شهر رم؛ درشهرهای ناپل و میلان واقع هستند[۵].

دفتر فرهنگی سفارت ژاپن

دفتر فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا؛ فعالیت‌هایی با ماهیت فرهنگی – سیاسی دارد؛ که تنها در فاصله زمانی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۹ م. بالغ بر ۱۰۰ رخداد؛ با ساختار غالب برگزاری نشست و همایش را شامل می‌گردد[۶].

گردشگری: این دفتر در وهله نخست؛ متولی دیپلماسی گردشگری ژاپن در ایتالیا؛ و اطلاع رسانی در خصوص این کشور؛ و فرهنگ و تمدن آن؛ به همراه ارایه اطلاعات مبسوط در خصوص جاذبه‌های گردشگری؛ نحوه اخذ روادید؛ و برنامه‌ریزی سفر گردشگری به کشور ژاپن است؛ که علاوه بر اتصال به پنج پایگاه اطلاع رسانی چندزبانه با این محتوا[۷]؛ محتوای جامع بخش صدور روادید کنسولگری سفارت ژاپن در این خصوص را تأمین می‌نماید[۸].

فرصت‌ها و کمک هزینه‌های آموزشی: دفترفرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا، نماینده اجرای طرح تحصیل در ژاپن [۹]؛ و هماهنگی فرصت‌ها و کمک هزینه‌های تحصیلی یک؛ دو؛ و پنج ساله اعطایی بر اساس این طرح؛ به متقاضیان ایتالیایی است[۱۰].

در این طرح، فرصت دانش افزایی و کمک هزینه تحصیلی یک ساله، به دانشجویان جوان(با محدودیت سنی) ایتالیایی دوره‌های کارشناسی فرهنگ و زبان ژاپنی اعطاء می‌گردد[۱۱]؛ و فرصت دانش افزایی و کمک هزینه تحصیلی دو ساله که با همکاری دپارتمان شرق شناسی دانشگاه "ساپینزا[۱۲]" شهر رم، برای دانشجویان جوان ایتالیایی(با محدودیت سنی) پیش بینی گردیده؛ دوره‌هایی با انتخاب بین دو زبان انگلیسی و ژاپنی را شامل می‌شود[۱۳]؛ و در نهایت؛ اخذ پذیرش؛ و اعطاء کمک هزینه‌های تحصیلی؛ شامل ۱۱۷ هزار ین در ماه؛ و... که وزارت آموزش؛ فرهنگ؛ ورزش؛ علوم و فن آوری ژاپن به دیپلمه‌های ایتالیایی متقاضی تحصیل در رشته‌های ژاپنی – انگلیسی زبان ۷ ساله علوم پزشکی؛ یا دیگر رشته‌های مصوب پنج ساله در دانشگاه‌های ژاپن اعطاء می‌نماید نیز؛ توسط دفتر فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا، هماهنگی و پیگیری می‌شود[۱۴].

برنامه مبادلات آموزشی ژاپن و ایتالیا[۱۵]: دفتر فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا، رابط برنامه مبادلات آموزشی با کشور ایتالیا است[۱۶]؛ که با همکاری وزارت امورداخلی و ارتباطات[۱۷]؛ امورخارجه[۱۸]؛ آموزش، فرهنگ، ورزش، علوم و فن آوری[۱۹]؛ و شورای اختیارات محلی روابط بین الملل ژاپن برگزار می‌گردد[۲۰]. در جریان این طرح که از سال ۱۹۸۷ م. آغاز گردیده؛ تا کنون ۷۰ هزار دانشجو و دانش آموخته جوان از ۷۵ کشور جهان؛ با حضور در ۱۰۰۰ دفتردولتی؛ مدرسه؛ دانشگاه و... در سراسر ژاپن؛ از نزدیک با این کشور و روند امور در آن آشنا شده اند[۲۱].

در این طرح که برای حضورهای نا پیوسته ۱تا ۵ سال در ژاپن طراحی شده است؛ مدرسین زبان؛ مدیران روابط فرهنگی؛ مشاوران ورزشی، در اولویت‌های نخست قرار دارند[۲۲]؛ و تنها در سال ۲۰۱۹ م. تعداد ۵۷۶۱ نفر از ۵۷ کشور در آن شرکت جسته اند[۲۳].

علاوه بر بسامد حضورهای ناپیوسته؛ نشریه برخطی که اطلاعات متقاضیان؛ یا شرکت کنندگان پیشین این طرح را به روز می‌نماید؛ وظیفه شبکه سازی این شرکت کنندگان را بر عهده دارد[۲۴].

برنامه جهانی مبادله جوانان: دفتر فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا همچنین؛ پیگیری و هماهنگی برنامه جهانی مبادله جوانان ژاپن با دیگر کشورها، در ایتالیا را بر عهده دارد[۲۵].

دیپلماسی غذایی: فعالیت در حوزه دیپلماسی غذایی، یکی از نقاط قوت دفتر فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا است. اگر چه مشاهدات میدانی حاکی از آن است؛ که ایتالیایی‌ها با آشپزخانه ژاپنی ناآشنا نبوده؛ و غذاهای سنتی ژاپنی؛ که غالباً از ترکیب ماهی و دیگر آبزیان تازه و خام؛ با برنج و سبزیجات تهیه می‌گردند؛ علاوه بر رستوران‌های پرشمار؛ حتی در غالب فروشگاه‌های زنجیره‌ای این کشور نیز، بخشی از بازار مصرف را به خود اختصاص داده اند؛ اما منشورات؛ و ویدیوهای پرشمار ایتالیایی زبان تهیه گردیده؛ یا بازنشر یافته در فضای مجازی، توسط دفتر فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا؛ با موضوع دستور پخت غذاهای سنتی ژاپنی؛ به سهم خود؛ نقش به سزایی در آشناسازی ایتالیایی‌ها با فرهنگ غذایی ژاپن داشته؛ به ویژه که؛ این دفتر، رابط صدور گواهینامه آشپزی ژاپنی؛ یا معرف رسمی تولید کنندگان برگزیده مواد اولیه؛ و صادر کنندگان مورد تایید وزارت کشاورزی؛ جنگل‌ها و ماهیگیری ژاپن به ایتالیا نیز می‌باشد[۲۶].

سطح نیمه دولتی دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا

بنیاد ایتالیا - ژاپن

با ابتکار عمل دولت ژاپن؛ از سال ۱۹۹۵ م. بنیاد ایتالیا – ژاپن نیز آغاز به فعالیت نمود؛ تا ساختار تعامل بخش فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا؛ و نهادهای مرجع آن در کشور ژاپن را؛ تحت نظارت وزارت امورخارجه و همکاری‌های بین‌المللی ایتالیا؛ با پشتیبانی ۳ وزارتخانه میراث و فعالیت‌های فرهنگی؛ توسعه اقتصادی؛ و سیاست‌های کشاورزی ایتالیا؛ در شبکه هم افزایی با ۱۸ حامی نیمه دولتی؛ یا خصوصی دیگر؛ در سطوح دولتی؛ نیمه دولتی؛ و خصوصی شبکه سازی نماید؛ و ضمن توسعه همکاری‌های فرهنگی؛ و علمی دو کشور؛ در مشارکت با گروه تجاری ایتالیا – ژاپن؛ به آن کارایی اقتصادی بیشتری ببخشد[۲۷].

بنیاد ایتالیا – ژاپن در کشور ایتالیا بر آن است؛ تا از طریق منشورات خود؛ و برنامه‌ریزی و اجرای نمایش‌های سنتی؛ نمایشگاه؛ کنسرت؛ همایش؛ رقابت‌های علمی؛ فرهنگی؛ و هنری که به برگزیدگان آن جوایز و کمک هزینه‌هایی ارایه می‌گردد؛ به همراه دوره‌های آموزش زبان ژاپنی که علاوه بر مبتدیان؛ برای تجار ایتالیایی در ارتباط با ژاپن نیز برگزار می‌گردد؛ آشنایی ایتالیایی‌ها؛ به ویژه تجار در ارتباط با ژاپن در این کشور را، جهت توسعه همکاری‌های هنری؛ علمی؛ و... از ژاپن؛ با رویکردی اقتصادی به سطح مبادلات؛ و سودآوری متقابل ارتقاء دهد[۲۸].

شاخص ترین فعالیت بنیاد ایتالیا – ژاپن در این راستا، مجموعه برنامه‌هایی بوده؛ که طی سال‌های ۱۹۹۶ – ۱۹۹۵ م. با هدف معرفی ژاپن از چشم انداز فرهنگی؛ هنری؛ و ظرفیت‌های همکاری‌های علمی؛ و اقتصادی در ایتالیا انجام یافته؛ که متقابلا در سال ۲۰۰۱ – ۲۰۰۰ م. با برگزاری ۸۰۰ رخداد فرهنگی با محتوای معرفی ایتالیا از چشم انداز فرهنگی؛ هنری؛ و ظرفیت‌های همکاری‌های علمی؛ و اقتصادی در ۱۰۰ شهر ژاپن تحقق یافته است[۲۹].

اگرچه فعالیت‌های محدود این بنیاد؛ در فواصل زمانی نسبتا طولانی از هم انجام می‌یابد؛ اما فعالیتی مستمر است؛ که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، معرفی نمایندگان ایتالیایی جایزه هنری سلطنتی ژاپن به ارزش ۱۵ میلیون ین؛ اعطایی انجمن هنر و زبان ژاپن است؛ که چند ایتالیایی نیز در فرهنگستان انتخابی آن عضویت دارند؛ و این جایزه را تا کنون، ۱۳ بار به نمایندگان ایتالیا اعطاء نموده اند[۳۰].

سطح غیر دولتی دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا

بنیاد ژاپن[۳۱]

بنیاد ژاپن در سال ۱۹۷۲ م. تاسیس شده؛ و یگانه متولی مبادلات فرهنگی بین‌المللی ژاپن در سطح غیر دولتی است. دفتر اصلی این بنیاد در شهر توکیو واقع است؛ و ۲۲ نمایندگی در ۲۱ کشور؛ از جمله ایتالیا دارد. این بنیاد در تعامل با سفارت و کنسولگری‌های ژاپن؛ با مؤسسات برون مرزی فرهنگی؛ و آموزش زبان ژاپنی در دیگر کشورها همکاری داشته؛ و رابط آن‌ها با مؤسسات ذی ربط داخلی است[۳۲].

کمک‌های مردمی اشخاص حقیقی و حقوقی؛ کمک مردمی به شکل پرداخت حق عضویت سالیانه؛ ساز و کار عضویت در تعاونی این بنیاد که امتیازات مالیاتی به هم دارد؛ یا صندوق عملیاتی موقوفات خصوصی، از جمله ساز و کارهای تأمین منابع مالی این بنیاد است[۳۳].

مبادلات فرهنگی هنری؛ آموزش زبان ژاپنی؛ و پشتیبانی از مطالعات ژاپن پژوهی سه حوزه اصلی فعالیت این بنیاد است؛ که در قالب برپایی نمایشگاه؛ و برگزاری همایش؛ هماهنگی حضور نمایندگان ژاپن در رخدادهای فرهنگی و هنری بین‌المللی؛ و اقامت ایشان طی سفرهای برون مرزی؛ تولید محتوای آموزش زبان ژاپنی؛ برگزاری دوره‌های آموزشی؛ و آزمون استاندارد آن؛ و ترجمه و نشر؛ به ویژه انتشار کتاب شناسی‌های ادواری ژاپن شناسی انجام می‌یابد[۳۴].

مبادلات فرهنگی هنری بنیاد ژاپن

بنیاد ژاپن تنها از سال ۲۰۰۵ م. تا کنون، تعداد ۷۵ نمایشگاه فاخر[۳۵]؛ ۱۰۶ نمایش صحنه‌ای[۳۶]؛ و صدها نمایش فیلم در سراسر جهان داشته[۳۷]؛ و در خصوص کشور ایتالیا؛ به حضور هنرمندان ژاپنی در دوسالانه‌های هنر ونیز در میان دیگر فعالیت‌ها در این حوزه، اولویت داده است[۳۸].

آمورش زبان ژاپنی در بنیاد ژاپن

تولید محتوای آموزش زبان ژاپنی؛ برگزاری دوره‌های آموزشی برون مرزی؛ میزبانی از دوره‌های دانش افزایی؛ و برپایی آزمون استاندارد آن، یکی از سه محور اصلی فعالیت‌های بنیاد ژاپن است؛ که به پشتیبانی دو مؤسسه "اوراوا[۳۹]"؛ و "کانسای[۴۰] " انجام می‌یابد.

مؤسسه "اوراوا"؛ مؤسسه‌ای وابسته به بنیاد ژاپن است؛ که از سال ۱۹۸۹ م. فعالیت خود را در حوزه تولید محتوا؛ و برگزاری دوره‌های آموزشی؛ و آزمون‌های استاندارد زبان ژاپنی؛ و صدور گواهی‌نامه‌های رسمی آن؛ با تمرکز ویژه بر آموزش مدرسین زبان ژاپنی آغاز نموده است[۴۱].

 مؤسسه "کانسای"؛ دیگر مؤسسه آموزش زبان ژاپنی وابسته به بنیاد ژاپن؛ که اهتمام به آموزش از راه دور؛ و ایجاد و توسعه زیرساخت‌ها؛ و تولید محتوای رقومی و برخط آموزش زبان ژاپنی ویژگی برجسته آن است نیز؛ برنامه آموزش زبان به متخصصین؛ اعم از دیپلمات‌های خارجی[۴۲]؛ اهالی فرهنگ و هنر؛ یا اساتید و محققین دانشگاهی[۴۳]؛ به همراه دانشجویان[۴۴]؛ و جوانان علاقه‌مند به یادگیری زبان ژاپنی[۴۵] در دیگر کشورها؛ و در نهایت، دانش‌افزایی مدرسین زبان ژاپنی در کشورهای جنوب شرقی آسیا[۴۶] را در دستور کار دارد؛ که به میزبانی این مؤسسه در ژاپن؛ یا در قالب ماموریت‌های فرامرزی انجام می‌یابد.

بخش رقابتی و جوایز بنیاد ژاپن

بنیاد ژاپن از سال ۱۹۷۳ م. به فعالیت‌های نوآورانه؛ و تاثیر گذار در توسعه مبادلات دانشگاهی؛ هنری؛ و فرهنگی برون مرزی ژاپن جایزه‌ای را اعطاء می‌نماید؛ که سال ۲۰۲۰ م. ۴۸ امین دوره آن برگزار می‌گردد[۴۷]. این بنیاد همچنین، از سال ۱۹۸۴ م. جایزه شهروندان جهانی را به ۱۰۶ انجمن ژاپنی و غیر ژاپنی پیشرو در مبادلات فرهنگی اعطا نموده است[۴۸].

یادمان مبادلات فرهنگی در بنیاد ژاپن

از سال ۲۰۰۸ م. بنیاد ژاپن، مجموعه برنامه‌های یادمان مبادلات فرهنگی خود با ۵۰ کشور جهان را آغاز نمود[۴۹]؛ که در جریان آن، سال ۲۰۱۶ م. یادمان ۱۵۰ سال مناسبات با ایتالیا نیز، شامل نمایش سایه‌ای؛ نورپردازی بنای باستانی "کلوسیوم[۵۰]" شهر رم؛ حضور در جشنواره موسیقی "راونا[۵۱]"؛ سالن مزه‌ها؛ نمایشگاه‌های معماری؛ نقاشی و حجم؛ تصویرگری کتاب کودک؛ نقاشی هنر دوره نوزایی ژاپن؛ و طبیعت در نقاشی پرده‌های قرون ۱۵ تا ۱۷ میلادی؛ همایش هوش مصنوعی و "روبوتیک[۵۲]"؛ و قریب به ۵۰ رخداد وابسته دیگر، برگزار گردید[۵۳].

مبادلات فرهنگی اولویت گذاری شده

بنیاد ژاپن؛ حسب مؤلفه‌های راهبردی؛ سیاسی؛ اقتصادی؛ و... مؤثر بر دیپلماسی فرهنگی این کشور، مبادلات فرهنگی اولویت گذاری شده‌ای؛ در سطوح بین‌المللی و منطقه‌ای دارد؛ که به موازات ساختار سابق الذکر، توسط دفاتر ویژه؛ یا تحت برنامه‌ها؛ و مأموریت‌های خاص انجام می‌یابد.

یکی از این دفاتر ویژه، دفتر آسیایی بنیاد ژاپن است؛ که یک برنامه اولویت گذاری شده منطقه‌ای، برای مبادلات فرهنگی با جنوب شرقی آسیا دارد[۵۴]؛ و در این برنامه، مأموریت ویژه‌ای برای جمهوری خلق چین؛ در مدارس متوسطه ‌این کشور؛ یا در قالب برنامه مبادلات مردمی دارد[۵۵]؛ و مأموریت ویژه دیگری را نیز در مبادلات فرهنگی با هندوستان تعقیب می‌نماید[۵۶].

اگرچه این بنیاد در تعقیب دیپلماسی فرهنگی تعریف برنامه‌های منطقه‌ای راهبردی؛ یا مأموریت‌های ویژه با کشورهای دارای کیمیت جمعیتی تأثیرگذار؛ یا قدرت اقتصادی و سیاسی برتر، برنامه ویژه‌ای در مبادلات فرهنگی با کشور روسیه نیز دارد[۵۷]؛ اما برنامه‌ها و مأموریت‌های مرکز مشارکت جهانی[۵۸] بنیاد ژاپن، صراحتا در رتبه نخست الویت‌های مبادلات فرهنگی این بنیاد قرار دارد.

مرکز مشارکت جهانی

مرکز مشارکت جهانی بنیاد ژاپن؛ با هدف توسعه مبادلات فرهنگی ژاپن با ایالات متحده آمریکا؛ از سال ۱۹۹۱ م. گشایش یافته؛ و سه دفتر فعال در شهرهای توکیو؛ لوس آنجلس؛ و نیویورک دارد. این مرکز که در شبکه ارتباطی خود توانسته علاوه بر کمک هزینه‌های بخش خصوصی؛ نیمه خصوصی؛ و دولتی؛ شمار قابل توجهی نیروی داوطلب نیز جذب نماید؛ ۱۱ برنامه اصلی از جمله برنامه مبادلات فکری را تعقیب می‌نماید [۵۹] ؛ که خود شامل برنامه‌های داوطلبانه[۶۰]؛ کمک هزینه روزنامه نگاران[۶۱]؛ شورای جهانی[۶۲]؛ شبکه آینده[۶۳]؛ بررسی‌های موردی[۶۴]؛ مشارکت [۶۵]؛ و هیأت راهبری است[۶۶] ؛ که این برنامه اخیر با مشارکت شورای آمریکا – ژاپن برگزار می‌گردد[۶۷].

این مرکز همچنین، بودجه‌ای را به برنامه مبادلات مردمی و آموزشی تخصیص داده[۶۸] ؛ که خود در قالب برنامه‌های مردمی[۶۹]؛ تبادالات مردمی داوطلبانه[۷۰]؛ آموزش[۷۱]؛ ابتکارات[۷۲]؛ و شبکه تبادلات مردمی[۷۳] در جریان است[۷۴].

مرکز مشارکت جهانی بنیاد ژاپن، از سال ۱۹۶۱ تا کنون، ۲۸ دوره همایش دو جانبه میان ایالات متحده آمریکا و ژاپن را، با هدف تبادل فرهنگی و آموزشی برگزار نموده است[۷۵]. دبیرخانه این همایش، دو کمیته گفتمان هنری؛ کمیته مرور تبادلات آموزشی؛ دو کمیته نیروی انسانی نسل آینده؛ کمیته آموزش زبان ژاپنی؛ کمیته مشترک تبادلات فکری و مردمی؛ و دو کمیته نیروی انسانی آموزشی را در بر می‌گیرد.[۷۶].

برنامه اجرایی سال ۲۰۲۰ م. بنیاد ژاپن

برنامه اجرایی بنیاد ژاپن برای سال ۲۰۲۰ م. مشتمل بر مأموریت‌های اجرایی مبادلات فرهنگی و هنری؛ اعطاء ۶ عنوان کمک هزینه اعزام هنرمندان و کارشناسان هنری؛ نمایش برون مرزی هنر ژاپنی؛ ترجمه و نشر کتاب؛ پژوهش در هنر ژاپن؛ آموزش برون مرزی زبان ژاپنی؛ اعطاء ۴ کمک هزینه حمایتی برای استادیاران زبان ژاپنی؛ حمایت از مؤسسات برون مرزی آموزش زبان ژاپنی؛ برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی مدرسین زبان ژاپنی در سطوح پایه؛ اعطای کمک هزینه و فرصت مطالعاتی به محققین و متخصصین ژاپن پژوهی؛ حمایت از ژاپن پژوهان و مبادلات فکری با ایشان؛ اعطاء ۳ کمک هزینه حمایتی جهت اعزام داوطلبان ژاپنی به ایالات متحده آمریکا با هدف گسترش همکاری‌های فرهنگی؛ اعطاء فرصت مطالعاتی به دانشگاهیان و روزنامه نگاران جهت تحقیق در مسابل مرتبط با امنیت جهانی؛ حمایت از مبادلات فکری در سطوح دولتی و مردمی میان ژاپن و ایالات متحده آمریکا؛ تحکیم مبادلات فرهنگی آسیایی با اعطاء ۳ کمک هزینه اعزام نماینده به مدارس متوسطه آسیایی با هدف گسترش زبان ژاپنی؛ اعطاء فرصت مطالعاتی به دانشجویان آسیایی زبان ژاپنی (با همکاری دانشگاه‌های ژاپن)؛ تبادل فرهنگی مردمی در آسیا[۷۷] ؛ برپایی نمایشگاه؛ و همکاری‌های فرهنگی با ایالات متحده آمریکا و اروپا است؛ که دیپلماسی فرهنگی این بنیاد در ایتالیا، زیر مجموعه این مأموریت اخیر بوده؛ و موسسه ژاپنی فرهنگ[۷۸] متولی آن می‌باشد.

موسسه ژاپنی فرهنگ

دولت ژاپن طرح اولیه تاسیس مؤسسه ژاپنی فرهنگ را پیش از جنگ جهانی اول در دستور کار داشت؛ اما این طرح تا سال‌های پس از جنگ جهانی دوم اجرایی نگردید؛ و با انعقاد تفاهم نامه فرهنگی دو کشور ژاپن و ایتالیا، دوباره از سال ۱۹۵۴ م. به جریان افتاد؛ تا در نهایت این مؤسسه؛ ۳۰ سال پس از طرح اولیه, سال ۱۹۶۱ م. در شهر رم بنا گردید؛ و از سال ۱۹۶۲ م. رسما آغاز به فعالیت نمود[۷۹].

این مؤسسه در بدو تأسیس توسط شرکت خصوصی توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی ژاپن اداره می‌گردید؛ که خود تحت نظارت وزارت امورخارجه ژاپن بود؛ اما از سال ۱۹۷۲ م. مدیریت آن به بنیاد ژاپن واگذار شد؛ که خود از سال ۲۰۰۳ م. به عنوان بنیادی مستقل فعالیت می‌نماید[۸۰].

معماری مؤسسه ژاپنی فرهنگ

بنای مؤسسه ژاپنی فرهنگ؛ توسط معمار شهیر ژاپنی "یوشیدا ایسویا[۸۱]" (۱۹۷۵-۱۸۹۴ م.)؛ با الهام از معماری قرون ۱۲-۹ م. ژاپن؛ با استفاده از چوب؛ در مجاورت دانشکده معماری دانشگاه "ساپینزا"؛ گالری هنر مدرن ؛ و بسیاری از دیگر فرهنگستان‌های بین‌المللی در شهر رم بنا گردیده است[۸۲].

باغ این عمارت که با مجوز رسمی شهرداری رم بنا شده؛ توسط دیگر معمار شهیر ژاپنی "کن ناکاجیما[۸۳]" (۲۰۰۰ – ۱۹۱۹ م.) طراحی گردیده؛ که طراحی باغ ژاپنی در باغ گیاه شناسی شهر رم را نیز بر عهده داشته است. این باغ که به سبک باغ – دریاچه ژاپنی طراحی شده؛ با آبشار مصنوعی؛ سنگچین؛ جزیره مصنوعی؛ پل و چراغ‌های سنگی؛ و... تزیین شده؛ و بازدید از آن با تعیین وقت قبلی؛ به صورت رایگان؛ برای عموم آزاد است. امکان چنین بازدیدی خود به تنهایی از عواملی است؛ که این مؤسسه را لااقل در شهر رم، به خوبی معرفی نموده است[۸۴].

امکانات آمادگاری مؤسسه ژاپنی فرهنگ

کتابخانه: کتابخانه مؤسسه ژاپنی فرهنگ، برخوردار از ۳۲ هزار جلد کتاب؛ ۱۰۰ عنوان مجله در حال انتشار؛ و ۲۵۰۰ دانشنامه دکترای دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکا است؛ و به مجموعه‌ای از نوارکاست؛ سی دی[۸۵]؛ دی وی دی[۸۶]؛ میکرو فیلم[۸۷]؛ و ... با محتوای موسیقی نوین و سنتی ژاپنی؛ مستندهای فرهنگی و مردم شناختی؛ آموزش زبان و ... به دو زبان ژاپنی و انگلیسی نیز مجهز است؛ که در کنارهم، کامل ترین مجموعه ژاپن شناسی در ایتالیا را تشکیل می‌دهند [۸۸].

فیلم خانه: مؤسسه ژاپنی فرهنگ، فیلم خانه‌ای مشتمل بر صدها فیلم سینمایی؛ و ده‌ها فیلم مستند؛ با محتوای معرفی فرهنگ و هنر ژاپن؛ با زیرنویس ایتالیایی دارد؛ که برای نمایش در رخدادهای فرهنگی؛ در اختیار متقاضیان قرار داده می‌شود. فیلم‌های سینمایی این فیلم خانه غالباً زیرنویس ایتالیایی؛ و مستندها نیز دوبله ایتالیایی دارد. علاوه بر اطلاع‌رسانی برنامه ادواری نمایش فیلم‌های این مجموعه؛ قوانین ناظر بر درخواست نمایش؛ و امکان تکمیل برخط آن نیز در پایگاه اطلاع رسانی مؤسسه ژاپنی فرهنگ پیش بینی شده است[۸۹].

محتوای نمایشگاهی: مؤسسه ژاپنی فرهنگ علاوه بر نمایشگاه‌های ادواری که به نمایندگی از بنیاد ژاپن در دیگر محل‌های نمایشگاهی؛ یا محل خود برگزار می‌نماید؛ نمایشگاه‌های دایمی از محتوای خود مشتمل بر عکس؛ نقاشی؛ آثار چاپ؛ پوستر؛ و... نیز در محل این مؤسسه دایر می‌نماید؛ و لااقل ۵ مجموعه نمایشگاهی را نیز، برای در اختیار گذاری به متقاضیان برپایی نمایشگاه با موضوع فرهنگ و هنر ژاپن در نظر گرفته؛ که قوانین ناظر بر درخواست به عاریت گرفتن آن‌ها؛ به همراه درخواست نامه برخط در این خصوص، در پایگاه اینترنتی این مؤسسه انتشار یافته است[۹۰].

فعالیت‌های مؤسسه ژاپنی فرهنگ

فعالیت‌های مؤسسه ژاپنی فرهنگ در ایتالیا بر چهار محور اصلی ارایه خدمات کتابخانه‌ای؛ برگزاری دوره‌های آموزش زبان ژاپنی؛ معرفی فرهنگ و هنر ژاپن به مخاطبان ایتالیایی؛ و در نهایت توسعه همکاری‌ها فرهنگی با ایتالیا متمرکز است[۹۱].

خدمات کتابخانه‌ای: پیش از این اشاره گردید؛ که مؤسسه ژاپنی فرهنگ در کتابخانه خود، کامل ترین مجموعه ژاپن شناسی در ایتالیا را گرد آورده؛ و امکان بهره گیری ژاپن پژوهان از آن را نیز فراهم ساخته است [۹۲].

علاوه بر این، تهیه فهرست واره ۲۰ کتابخانه‌ای که منابع ژاپن شناسی درخور توجهی دارند؛ به همراه بانک اطلاعات جامع کتابخانه‌ها؛ مراکز و مجلات شاخص ژاپن شناسی در سراسر جهان؛ مدارس و دانشگاه‌های کشور ژاپن؛ راهنمای تحصیل در این کشور؛ و ... نیز؛ از جمله خدماتی است؛ که کتابخانه مؤسسه ژاپنی فرهنگ، در کنار خدمات اصلی خود ارایه می‌نماید[۹۳].

آموزش زبان ژاپنی: مؤسسه ژاپنی فرهنگ؛ با بهره گیری از آزمایشگاه زبان؛ و دیگر فن آوری‌های نوین در این خصوص؛ به نمایندگی از بنیاد ژاپن؛ در تعامل با دو مؤسسه سابق الذکر "اوراوا[۹۴]"؛ و "کانسای[۹۵] "، برگزاری دوره‌های آموزش زبان ژاپنی در ایتالیا را برعهده دارد؛ که به دو دوره آموزش مکالمه؛ و آموزش جامع کلیه مهارت‌های زبانی تفکیک می‌شود؛ و در خصوص دوره اخیر، برنامه‌ای چهار ساله، برای نیل به سطح ممتاز آن پیش بینی گردیده است[۹۶].

این مؤسسه به نمایندگی از بنیاد ژاپن؛ و انجمن بین‌المللی آموزش ژاپن[۹۷] که در ۸۰ شهر جهان شعبه دارند؛ هر ساله برای متقاضیانی که به طور میانگین، شمار آن‌ها به ۵۰۰ نفر در سال بالغ می‌گردد؛ آزمون جامع زبان ژاپنی را، در شهرهای رم و میلان برگزار؛ و برای واجدین نمره قبولی در این آزمون، گواهی نامه رسمی آشنایی با زبان ژاپنی صادر می‌نماید[۹۸].

معرفی فرهنگ و هنر ژاپن: مؤسسه ژاپنی فرهنگ در این فعالیت، دیپلماسی فرهنگی ترسیم توأمان چهره سنتی و نوین و معاصر ژاپن؛ حضور فرهنگ غربی در آن؛ و نمایش جایگاه اقتصادی و... این کشور در جهان را در دستور کار دارد[۹۹].

این مؤسسه، به نمایندگی از بنیاد ژاپن، متولی حضور نمایندگان این کشور در رخدادهای فرهنگی - هنری ایتالیا؛ به ویژه دو سالانه‌های هنر ونیز است؛ و پیگیری و هماهنگی حضورهای متقابل طرف ایتالیایی را نیز بر عهده دارد[۱۰۰].

مؤسسه ژاپنی فرهنگ در راستای تحقق این هدف؛ علاوه بر نمایش فیلم؛ اجراهای صحنه‌ای شامل تأتر؛ کنسرت موسیقی سنتی و نوین فردی و گروهی ژاپنی؛ حرکات موزون؛ و... که خود برگزار می‌نماید؛ از فعالیت‌های مشابه، با درج نشان ویژه خود حمایت می‌نماید؛ که به عنوان نمونه در سال ۲۰۱۶ م. در خصوص ۱۸ رخداد هنری اتفاق افتاده؛ و صفحه ویژه‌ای در پایگاه اینترنتی این مؤسسه نیز، به ثبت درخواست برخط مشارکت مؤسسه؛ در اختیار گذاری محتوای نمایشگاهی؛ یا اجازه درج نشان؛ و انتشار گزارش نهایی برگزاری رخداد اختصاص داده شده است[۱۰۱].

توسعه همکاری‌های فرهنگی: هماهنگی و پیگیری پژوهش‌های مشترک؛ همکاری‌های انتشاراتی و دانشگاهی؛ اعطا فرصت‌ها و کمک هزینه‌های تحصیلی برای مطالعه زبان ژاپنی؛ یا ژاپن پژوهی نیز توسط مؤسسه ژاپنی فرهنگ هماهنگ می‌گردد؛ که شاخص ترین نمونه آن، فرصت مطالعاتی و کمک هزینه ی تحصیلی ای است؛ که به نمایندگی از بنیاد ژاپن؛ با مشارکت وزارت آموزش؛ دانشگاه و تحقیقات ایتالیا؛ هرساله به معلمین ایتالیایی ای اعطاء می‌گردد؛ که در جمع ۳۰۰ معلمی که از سراسر جهان جهت آشنایی با فرهنگ و سیستم آموزشی ژاپن به این کشور سفر می‌نمایند؛ ۱۵ روز مهمان این کشور خواهند بود[۱۰۲].

 اگر چه شبکه ارتباطی مؤسسه ژاپنی فرهنگ در انجام این مأموریت؛ علاوه بر ۲۷ فرهنگستان بین‌المللی فعال در ایتالیا؛ که تعامل نزدیک با آن‌ها دارد[۱۰۳]؛ ۲۰ دوره دانشگاهی؛ یا مؤسسه تحقیقاتی ژاپن پژوهی ایتالیایی را نیز در بر می‌گیرد[۱۰۴]؛ که عمدتاً در قالب برگزاری همایش‌های مشترک ژاپن پژوهی با آن‌ها همکاری داشته؛ و خروجی آن را به صورت مجلدات مجموعه مقالات منتشر می‌نماید[۱۰۵]؛ اما، نظر به اهمیت، بخش قابل اعتنایی از فعالیت در این حوزه را، به انجمن ایتالیایی مطالعات ژاپن[۱۰۶] واگذار نموده است.

انجمن ایتالیایی مطالعات ژاپن: پیرو برگزاری یک همایش بین‌المللی ژاپن شناسی در سال ۱۹۷۲م. به میزبانی شهر توکیو؛ مؤسسه ژاپنی فرهنگ، پیشنهاد تأسیس انجمن ایتالیایی مطالعات ژاپن را در سال ۱۹۷۳ م. مطرح نمود؛ و این انجمن در شهر فلورانس بنیاد یافت. انجمن ایتالیایی مطالعات ژاپن در حال حاضر ۴۰۰ عضو دارد؛ که از آغاز فعالیت این انجمن، بیش از ۷۰ جایزه بین‌المللی؛ یا عنوان پایان نامه و پژوهش برگزیده را به خود اختصاص داده اند. انجمن ایتالیایی مطالعات ژاپن که ۴۴ امین همایش ادواری خود را در سال ۲۰۲۰ م. برگزار می‌نماید؛ تنها در ۲ ماه نخست سال ۲۰۲۰ م. تعداد ۱۲ نشست در موضوعات مختلف برپا نموده؛ و علاوه بر ۱۰۰ عنوان مقاله‌ای که توسط اعضاء آن منتشر گردیده؛ ۴۰ مجموعه و ده‌ها کتاب در حوزه ژاپن پژوهی نیز به چاپ رسانده است[۱۰۷].

چشم انداز فعالیت‌های مؤسسه ژاپنی فرهنگ

مؤسسه ژاپنی فرهنگ؛ فعالیت خود را، با انتشار تقویم‌های سه ماهه‌ای از پیش اطلاع رسانی می‌نماید؛ که علاوه بر انتشار در پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی این مؤسسه؛ با درخواست علاقه‌مندان؛ به صورت خبرنامه‌های الکترونیک نیز برای متقاضیان ارسال خواهد شد.

مطابق این تقویم، مؤسسه ژاپنی فرهنگ، در سه ماهه پایانی سال ۲۰۱۹ م.، علاوه بر برگزاری ۲ همایش؛ و ۱ دوره آموزش زبان ژاپنی؛ در برگزاری ۲ نمایشگاه هنری؛ و اجرای ۱ تأتر ؛ و ۳ کنسرت موسیقی؛ به همراه ۳ رخداد سینمایی با نمایش بیش از ۱۰ فیلم ژاپنی مشارکت داشته است[۱۰۸].

همین تقویم، در خصوص فعالیت‌های مؤسسه ژاپنی فرهنگ در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ م. از برگزاری ۶ همایش؛ انتشار ۱ کتاب؛ برگزاری ۱ دوره آموزشی زبان ژاپنی؛ برگزاری ۱نمایشگاه؛ اجرای ۱ کنسرت موسیقی؛ و برپایی ۱ رخداد سینمایی مشتمل بر نمایش ۷ فیلم ژاپنی خبر داده است[۱۰۹].

مقایسه تقویم دو فصل فعالیت مؤسسه ژاپنی فرهنگ؛ چشم انداز روشنی از تنوع کمی و کیفی فعالیت‌های این مؤسسه به دست می‌دهد.

ره یافت‌های واکاوی ساختار دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا

۱- دیپلماسی فرهنگی ژاپن؛ قدمت خودآگاهی دارد؛ که روند تحولات در آن مستند گردیده؛ و در قالب برنامه‌های یادمانی، ثبات آن به نمایش گذاشته شده؛ و از این رهگذر، به عنوان دیپلماسی ای دارای هویت باثبات در عرصه بین‌الملل معرفی گردیده؛ که این ثبات خود به شفافیت افق چشم انداز؛ و این شفافیت به فراهم سازی امکان پیش‌بینی؛ تسهیل تعامل و گفتمان برای مشارکین؛ و ترغیب به توسعه آن انجامیده است.

۲- ثبات دیپلماسی فرهنگی ژاپن، در وهله نخست، به ثبات عناوین اصلی فعالیت‌های آن؛ یعنی استمرار بر سه عنوان فعالیت بنیادین معرفی فرهنگ ژاپن؛ آموزش زبان ژاپنی؛ و توسعه مبادلات فرهنگی راجع است؛ که ثبات تاریخی ساختار؛ و رویه‌های جاری؛ نظیر میزبانی و فراهم سازی امکان فعالیت متقابل که بنیاد ایتالیا – ژاپن نمونه بارز آن است؛ یا تشویق و تقویت نمونه‌های کارآمد تعامل و گفتمان با ساز و کار رقابت؛ کمک هزینه؛ جوایز و ... این ثبات را استمرار بخشیده؛ و به آن هویت گفتمانی می‌دهد.

۳- دیپلماسی فرهنگی ژاپن، احتمال محدود؛ تکراری؛ و کلیشه ای شدن فعالیت‌های ناشی از ثبات ساختاری خود را، با سطح بندی این فعالیت‌ها در سطوح دولتی؛ نیمه دولتی؛ و غیر دولتی مرتفع ساخته؛ و از این رهگذر؛ علاوه بر تأمین مؤلفه‌های پوشش و فراگیری؛ فعالیت‌هایی که تنها در سطحی خاص فرصت تحقق دارند را ممکن ساخته؛ و به کلیت این فعالیت‌ها طیف بخشیده است.

۴- ساختار طیف بندی شده دیپلماسی فرهنگی ژاپن، علاوه بر بهره گیری از توان ساختاری فعالیت‌های میان حوزه ای فرهنگی _ سیاسی؛ فرهنگی_ تجاری؛ و ... هر دو شبکه مناسبات مردمی و نهادی را فعال ساخته؛ و به همراه فراگیری ناشی از تنوع طیف در سطح؛ جامعه مخاطب بالقوه خود را نیز پوشش می‌دهد؛ که دیپلماسی آموزش زبان ژاپنی چنان که شرح آن گذشت؛ نمونه بارزی از آن است.

۵- اگر سطح _ طیف بندی، عامل اندام وارگی پیکر پرقدمت؛ فراگیر؛ و از این رو، مستعد فربگی و بی شکلی دیپلماسی فرهنگی ژاپن است؛ این شبکه سازی است؛ که هر یک از اندام‌ها؛ یعنی سطح _ طیف‌های این ماشین باثبات؛ و از این رو مستعد سکون را به حرکت در می‌آورد.

۶- شبکه سازی سطح – طیف‌ها در دیپلماسی فرهنگی ژاپن، علاوه بر طراحی سازواری‌های سازمانی ملی و بین‌المللی؛ و ساختارهای هم افزایی میان وزارت خانه‌ها؛ شوراها؛ بنیادها؛ مؤسسات؛ و برون سپاری‌ها(نظیر انجمن ایتالیایی مطالعات ژاپن)؛ طراحی ساز و کارهای مالی متناظر؛ از بودجه‌های دولتی گرفته؛ تا سرمایه گذاری‌های دولتی؛ نیمه دولتی؛ و خصوصی در تجارت فرهنگ در هر سطح و طیف؛ به همراه جوایز و کمک هزینه‌ها؛ و حتی همکاری در ازای امتیازات مالیاتی و صادراتی در بخش نیمه دولتی و غیر دولتی را نیز در بر می‌گیرد؛ که در کلیه آن‌ها، اولویت بر کارایی و بهره‌وری؛ و نه انحصار سطحی خاص؛ نظیر سطح دولتی است؛ و طراحی ساز و کار دقیق هم افزایی میان سطوح؛ و تأمین مالی است؛ که استمرار فعالیت کارا و بهره ور را تضمین می‌نماید.

۷- شبکه سازی سطح – طیف‌ها در دیپلماسی فرهنگی ژاپن؛ علی رغم عدم اولویت گذاری در خصوص شیوه‌های طراحی ساز و کار مالی؛ یا هم افزایی سطوح دولتی؛ نیمه دولتی؛ و غیر دولتی غیر مرجح بر هم؛ و کارکردگرایی در این خصوص؛ اولیت گذاری‌های مناسباتی منطقه ای و...؛ حسب متغیرهای جمعیتی؛ سیاسی؛ تجاری و... دارد؛ که مصادیق آن در خصوص منطقه جنوب شرق آسیا؛ به ویژه چین؛ یا کشورهایی نظیر هند؛ روسیه؛ و در صدر آن‌ها؛ ایالات متحده آمریکا، طی این جستار ذکر گردید.

۸- شبکه سازی سطح – طیف‌ها در دیپلماسی فرهنگی اولویت گذاری شده ژاپن؛ علاوه بر طراحی یک برنامه خاص؛ و اولویت گذاری آن در یک سطح خاص؛ نظیر برنامه توسعه گردشگری؛ و مبادلات آموزشی در دفتر فرهنگی سفارت ژاپن در ایتالیا؛ یا تمرکز توان آمادگاری در مؤسسه ژاپنی فرهنگ؛ طرح‌ها؛ و برنامه‌هایی بر مبنای آن‌ها، برای مناسبات اولویت گذاری شده دارد؛ که در قالب مأموریت‌های تحت برنامه، با تحولات راهبردی متغیرهای سیاسی؛ تجاری و... متناسب می‌گردند.

۹- متناسب سازی در شبکه سازی سطح – طیف‌ها در دیپلماسی فرهنگی اولویت گذاری شده ژاپن، علاوه بر موارد عام نظیر بهره گیری از پایگاه اینترنتی؛ شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی؛ نشریات برخط؛ و خبرنامه‌های الکترونیک؛ در خصوص ایتالیا، موارد پیشرویی نظیر پذیرش ساختار آکادمی‌های بین‌المللی در مرکز تجمع چنین آکادمی‌هایی در شهر رم؛ یا رویه رایج برون سپاری مطالعات فرهنگی کشور مهمان به یک انجمن مطالعاتی در کشور میزبان؛ و... را به همراه داشته؛ و پیشروتر از آن؛ در کلان ترین مناسبات اولویت گذاری شده؛ در خصوص کشورهای جمهوری خلق چین؛ و ایالات متحده امریکا؛ به بلوغ فرهنگی دیپلماتیک ضرورت شناخت در تعامل از رقیب؛ یا حتی دشمن، نایل گردیده؛ و در نهایت، در قالب برگزاری رقابت‌ها؛ جوایز؛ یا طرح‌های حمایتی از اشخاص و مؤسسات خلاق و نوآور در عرصه مبادلات فرهنگی به روشنی نمایش داده؛ که این دیپلماسی فرهنگی، فراسوی آن چه هست(حتی اگر در نقطه مقابل؛ یعنی رقابت و تقابل نیز باشد)؛ برای درونی سازی آن چه نبوده؛ یعنی خلاقیت و نوآوری نیز آمادگی دارد.

  ره یافت‌های واکاوی تطبیقی ساختار دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران و ژاپن در ایتالیا

۱- علی رغم قدمت مناسبات همه جانبه ایران و ایتالیا؛ و فرهنگ محور بودن آن؛ دیپلماسی فرهنگی ایران در ایتالیا، به واسطه تحولات ساختاری بنیادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی؛ در دوره جنگ تحمیلی؛ دولت‌های سازندگی؛ اصلاحات؛ فضای پسابرجام؛ تحریم‌ها؛ و... هرگز هویت با ثبات؛ منجر به شفافیت افق چشم انداز؛ فراهم سازنده امکان پیش بینی؛ تسهیل کننده تعامل و گفتمان برای مشارکین؛ یا ترغیب کننده توسعه مشارکت؛ نظیر دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا نداشته است.

۲- اگر چه ج.ا.ایران ثبات نسبی در عناوین اصلی فعالیت‌های متکثر؛ و استمرار بر انجام آن‌ها داشته؛ که برخی نظیر همکاری در کاوش و مرمت‌های باستان شناسی، در مقایسه با همتای ژاپنی بسیار پیشروتر است؛ اما؛ فقدان اولویت گذاری بر توسعه مبادلات فرهنگی؛ میزبانی و فراهم سازی امکان فعالیت متقابل؛ و تشویق و تقویت نمونه‌های کارآمد تعامل و گفتمان با ساز و کار رقابت؛ کمک هزینه؛ جوایز و ...؛ به همراه بی ثباتی نسبی در ساختار؛ و رویه‌های جاری؛ یا کارآیی و بهره وری کم تر آن‌ها نسبت به همتای ژاپنی؛ دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا را از این حیث؛ نسبت به دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در موضع پیشروتری قرار داده است.

۳- در حالی که دیپلماسی فرهنگی ژاپن، فعالیت‌های خود را در سطوح دولتی؛ نیمه دولتی؛ و غیر دولتی سطح بندی نموده؛ دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا، در سطوح نیمه دولتی؛ و غیر دولتی؛ تقریبا نیمه عامل؛ و غیر عامل است؛ که علاوه بر پوشش و فراگیری کم تر؛ امکان فعالیت‌هایی که تنها در این سطوح نیمه عامل و غیر عامل فرصت تحقق دارند را منتفی نموده؛ و فعالیت‌های محدودتر؛ با ضریب تکرار بیشتر؛ و نوعا کلیشه ای شده بخش دولتی؛ قابلیت طیف سازی خود را نیز تا حد زیادی، در مقایسه با همتای ژاپنی از دست داده است.

۴- فراگیری ناشی از تنوع طیف در سطح در ساختار دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا، توان ساختاری فعالیت‌های میان حوزه ای فرهنگی _ سیاسی؛ فرهنگی_ تجاری؛ و ... را در هر دو شبکه مناسبات مردمی و نهادی، در مقایسه با دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا افزایش داده است.

۵- بی شک، شبکه سازی در ساختار دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا؛ در نسبت با همتای ایرانی، بسیار پیشروتر است؛ و سطوح و طیف‌های متنوعی را به هم می‌پیوندد؛ حال آن که، این شبکه سازی در دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا، غالبا به هم افزایی در سطوح دولتی محدود مانده؛ که در پاره ای موارد، ماهیت رقابتی؛ تداخلی؛ و موازی کارارنه نیز به خود می‌گیرد.

۶- اولویت طراحی سازواری‌های سازمانی؛ و سازو کارهای مالی متناظر با شبکه سازی سطح – طیف‌ها در دیپلماسی فرهنگی ژاپن، کارایی و بهره وری در سطح تجارت فرهنگ است؛ حال آن که، این اولویت در دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران، انحصار سطح دولتی؛ و تسهیم بودجه از این سطح؛ به سطوح دیگر است.

۷- اگر چه، دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران و ژاپن، در اولیت گذاری مناسبات منطقه ای و... با هم مشابهت دارند؛ اما متغیرهای این اولویت گذاری بین این دو دیپلماسی متفاوت است؛ و در خصوص ج.ا.ایران غالباً متغیرهای قابل اندازه‌گیری و برنامه‌ریزی جمعیتی؛ سنی؛ سیاسی؛ تجاری؛ و... با متغیرهای ایدئولوژیک غیر قابل اندازه گیری؛ و مستعد خطا در برنامه ریزی جایگزین می‌گردند؛ که به ویژه در وضعیت رقابت یا تقابل؛ به دو رویکرد با تفاوت بنیادین؛ یعنی حفظ مناسبات با هدف شناخت رقیب یا رفع تخاصم در خصوص دیپلماسی فرهنگی ژاپن؛ و قطع مناسبات مستقیم، و اتخاذ موضع تدافعی – تهاجمی به تناوب، در خصوص دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران منجر گردیده است.

۸- راجع بودن اولویت گذاری‌ها، در دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران به گفتمانی ایدئولوژیک، این دیپلماسی را غالباً در سطح نظری طرح؛ یا برنامه متوقف می‌سازد؛ و توان تغییر آرایش راهبردی؛ یا برقراری ارتباط عملی؛ با دقت بالای سطح – طیف این دیپلماسی را کاهش می‌دهد؛ حال آن که، ابتنای اولویت گذاری دیپلماسی فرهنگی ژاپن به متغیرهای قابل اندازه گیری و برنامه ریزی با دقت بالا؛ نظیر متغیرهای سنی؛ جمعیتی؛ و... امکان توسعه این دیپلماسی از سطوح طرح و برنامه؛ به سطح مأموریت را مهیا ساخته؛ و توان تغییر آرایش راهبردی؛ و ارتباط عملی؛ با دقت بالایی از تاثیرگذاری بر یک سطح – طیف هدف گذاری شده را افزایش می‌دهد.

۹- متناسب سازی در شبکه سازی سطح – طیف‌ها در دیپلماسی فرهنگی اولویت گذاری شده ج.ا.ایران در ایتالیا، در موارد عام نظیر فعالیت در فضای مجازی با همتای ژاپنی برابری می‌کند؛ اما در موارد تطبیق محیطی، نظیر پذیرش ساختار آکادمی بین‌المللی در سطح همتای ژاپنی نیست؛ و در خصوص بهره گیری از رویه رایج برون سپاری مطالعات فرهنگی به یک انجمن مطالعاتی در کشور میزبان نیز، علی رغم توفیق نسبی دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران تا حد قرار گرفتن در سطح یک دپارتمان مستقل در یک مرکز شرق شناسی، این روند در خصوص همتای ژاپنی به تاسیس یک انجمن ژاپن پژوهی منجر شده؛ ودر کلان ترین مناسبات اولویت گذاری شده نیز، دیپلماسی ضرورت شناخت در تعامل از رقیب؛ یا حتی دشمن نزد ژاپنی‌ها؛ با دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران متفاوت است؛ و برگزاری رقابت‌ها؛ جوایز؛ یا طرح‌های حمایتی از اشخاص و مؤسسات خلاق و نوآور در دیپلماسی فرهنگی ژاپن نیز، جایگاه مشخصی در دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران ندارد.    

سخن پایانی

دیپلماسی فرهنگی ژاپن در ایتالیا؛ دیپلماسی ای دارای ساختار؛ و هویت باثباتِ تعاملی و گفتمانی؛ استمرار در عناوین اصلی فعالیت‌ها؛ و شفافیت در افق چشم انداز؛ فراگیر به واسطه سطح بندی در سطوح دولتی؛ نیمه دولتی؛ و غیر دولتی؛ و پوشش دهنده به واسطه طیف بندی مردمی؛ نهادی؛ و...؛ با توان فعالیت میان حوزه ای؛ و تنوع طیف در سطح بالا؛ و شبکه سازی شده؛ با طراحی سازواری‌های سازمانی؛ ساختارهای هم افزایی؛ و ساز و کارهای تامین مالی متناظر؛ و کارکردگرا است؛ که بر مبنای متغیرهای واقعی؛ دقیق؛ قابل اندازه گیری؛ و قابل برنامه ریزی در سطوح طرح و برنامه اولویت گذاری گردیده؛ و در سطح مأموریت‌های تحت برنامه، دقت تغییر؛ و تأثیرگذاری راهبردی دارد؛ و متناسب سازیِ شبکه سازیِ سطح – طیف‌های آن، علاوه بر موارد عام؛ به خوبی بومی گردیده؛ و خرد کنشگر؛ وگفتمانی؛ و خلاقیت و نوآوری در آن، جایگاه نیروی پیشبرنده را دارد.

در نتیجه، این دیپلماسی فرهنگی، در شرایطی که، مطابق پیش فرض‌های رایج در جامعه ایتالیا، در خصوص شهروندان کشورهای جنوب شرقی آسیا؛ که عمدتاً با شهروندان چینی مشتبه می‌گردند؛ نظر چندان مساعدی وجود ندارد؛ و به واسطه کثرت جمعیت مهاجر؛ رقابت‌های اقتصادی؛ و...؛ این جمعیت موضوع "چین هراسی[۱۱۰]" است؛ نظر مثبتی در خصوص ژاپنی‌ها در باور عمومی ایتالیایی‌ها وجود دارد؛ که غالبا ایشان را گردشگرانی فرهنگ دوست معرفی می‌نماید؛ که مطابق لطیفه ای رایج در فرهنگ عامه ایتالیایی؛ صبح‌ها به محض باز شدن در موزه‌ها؛ و... نخستین گردشگرانی هستند؛ که پشت در ایستاده؛ و وارد می‌گردند.

از اقبال به زبان ژاپنی در ایتالیا؛ به واسطه همکاری‌های دانشگاهی؛ تحقیقاتی؛ تجاری؛ و فرصت‌های کاری در این کشور برای ایتالیایی‌ها که بگذریم؛ یا فن آوری‌های پیشرو ژاپنی؛ و الگوی مصرف و زندگی که به همراه دارند؛ مصادیق کهن فرهنگ ژاپنی نظیر هنرهای رزمی با پس زمینه‌های فلسفی؛ به میزان شیوه‌های نوین تصویرگری ژاپنی‌ها در داستان‌های مصور؛ موسوم به "مانگا[۱۱۱]"؛ یکی درآکادمی‌های هنرهای رزمی؛ و دیگری در آکادمی‌های هنری، شیفتگان ایتالیایی خود را دارد؛ و نه تنهاجمعیت پرشماری از ساکنان شهر رم، غالبا یک بار از باغ مؤسسه ژاپنی فرهنگ بازدید نموده؛ یا لااقل نام آن را شنیده اند؛ بلکه کودکان سراسر ایتالیا، بخش اعظمی از اوقاتی که به مشاهده تلویزیون می‌پردازند را، در دنیای پویا نمایی‌های ژاپنی سیر کرده؛ و در آن می‌بالند.

شاید معنادار ترین سطح – طیف حضور فرهنگ ژاپنی در ایتالیا، بازار رو به رشد غذای ژاپنی در این کشور صاحب سبک و ادعا در آشپزی است؛ که اگر غذایی مانند کباب را در الگوی مصرف خود پذیرفته؛ برای آن جایگاه یک تنوع نازل را قائل گردیده؛ حال آن که، در خصوص غذای ژاپنی؛ از رستوران‌ها گرفته تا محصولات فروشگاه‌های زنجیره ای بزرگ؛ این انتخاب؛ و مصرف آن به شیوه خود ژاپنی‌ها؛ انتخابی در راستای سلامت و بهزیستی؛ نسبتا پرهزینه و تجملی؛ و به اصطلاح رایج در فرهنگ عامه، "شیک"؛ "لوکس"؛ یا "با کلاس" است؛ تمجیدهایی که ایتالیایی‌ها؛ به راحتی؛ از مؤلفه‌های دیگر فرهنگ‌ها؛ به ویژه فرهنگ‌های غذایی نمی‌کنند. 

منابع

https://www.mofa.go.jp

https://www.it.emb-japan.go.jp/itprtop_it/index.html

https://www.studyinjapan.go.jp

http://jetprogramme.org

https://www.soumu.go.jp

https://www.mext.go.jp

http://www.italiagiappone.it

https://www.jpf.go.jp

https://jfac.jp

https://www.cgp.org

https://www.usjapancouncil.org

https://www.jfroma.it

https://www.aistugia.it